🔊 Manten i yellan d yemma-s n weḥḍiḍ?

🔊 Zi tsekla n Lhend
Yesmezɣ-itt: Ɛebdelwaḥed ḤENNU

(Tanfust-a i iḥenjiren zi 12 n isegg°usa sennej)

Audio

Ḥajit majit, seksu d tyaẓiḍt, mala tweḍḍer a tt-naf.

Di zzman i yeɛdun, di tmurt n Lhend, ttuɣa dinni ijjen temɣart tejja-dd ijjen weḥḍiḍ ireqq s waẓẓri.

Ijjen wass, texs ad tgaj ɣer yijj ubilaj yigg°ej. Teksi-t deg uɣil-nnes, uca tudef zeg-s deg yijjen tagant. Iɛejb-as lḥal i tyemmat umi i tufa mmi-s ittirar aked ifareṭṭuten, iḍeḥḥek ɣer ujawi n yejḍaḍ, itteɛjib-as lefwaḥ i deg-sent di tnewwacin i das-tetticc yemma-s…

Ijjen cwayt, tiweḍ ɣer yijjen yeɣzar aman-nnes ttsiqsiqen, izdigen am nnuqert. Tesseɛceq deg-sen temɣart-nni, tessers mmi-s x tma, x yijjen uzellif n rrbiɛ, uca tudef deg waman ad tefteḥ.

Teɣḍes ijjen twala, teffeɣ-dd, tufa ijjen temɣart nniḍen ṭṭerf i mmi-s, tettirar akid-s, netta iḍeḥḥek ɣer-s. Tenna-s-dd temɣart-nni i yemma-s n weḥḍiḍ: « Mala texsed, ɣir fteḥ x lxaḍer-nnem, aqqa-yi da a dam-ḥḍiɣ aya n usegmi, a kid-s irareɣ.« 

Texzer ɣer mmi-s, tufa-t iḍeḥḥek, ittirar, uca testamen. teɣḍes deg waman, telha tfetteḥ x lxaḍer-nnes. lami i dd-ɣa tessili azellif-nnes, tufa tamɣart-nni tugur-as s mmi-s.

Tennexḍef-dd deɣya zeg yeɣzar, teqqim tettazzel awarn-as, tesɣuyyu x-as: « Mani tettraḥed a tamakart? Err-ayi-dd mmi a tamakart!... »

Tenneɣnit umi tufa ggur a x-as tḥert, uca tbedd. alami i tt-idd-tiweḍ. Tenna-as: « Err-ayi-dd mmi, mayemmi i zeg-s dd-trewled?« 

Tenna-s tenneɣnit: « Agg°ej aɣilin mana wawal-a i teqqared? Wa d mmi necc! Manis i dd-yekka d mmi-m?!« 

Qqiment ttmenɣant, ta teqqar d mmi, tenneɣni teqqar d mmi… Ɛdun-dd ssenni ca n yergazen ttɛicen di tagant, uca slan-asen-tt-idd. Usin-dd ɣer-sent.

Yenna-sent yijjen zeg-sen: « Min kennint-yuɣin tettemseksint?« 

Qqiment ijjten tessawal-dd ssa, tenneɣnit ssa, kul ijjten zeg-sent teqqar asegmi-ya d mmi.

Xzaren yergazen-nni ijjen deg wenneɣni, ssiwlen deg umeẓẓuɣ i yijjen d wenneɣni, uca nnan-asent: « Wer da mɣar a kid-neɣ traḥent ɣer wemɣar-nneɣ, d netta i dakent-ɣa ifekken amxumbel-a.« 

Menhu d tayemmat n tidet, tesqar, wer tenni walu. Menhu d tamakart, teqqim tesɣuyyu, teqqar-asen: « Necc min dayi-iḥazen a kid-wem raḥeɣ? wa d mmi necc, uyak aqqa-t ɣer-i deg ifassen-inu? d ta i yexsen a dayi-t-taker.« 

Yerra x-as yijjen wergaz zeg-sen, yenna-s: « Aqqa-kennint s tayen idkent di tagant-nneɣ, wer nezmir a kennint-nejj ad teffɣent amen wer dakent-nfekk amxumbel-a nkent.« 

Nedhen-tent ɣer teqseft mani i yella wemɣar-nsen. Umi yesla i wemxumbel i ɣer-sent, iqerreb-dd ɣer-sent, iḥeqqeq mliḥ di tefraz-nsent, uca yedwel ijjen tnayen n isuraf ɣer deffar. Lexdenn yegga ijjen tqularit di tmurt, yenna-s i tenni i ɣer yella weḥḍiḍ deg uɣil: « Sers-it di tqularit-a!« 

Tegga-s rray tenni, tessers-it. Uca yenna-sent: « Wer tt-ittett mɣar jjehd! Tenni i di yella jjehd zeg-kent, d tenni i yellan d yemma-s n weḥḍiḍ-a! Yallah msejbadent x-as!« 

Tekka-s-dd yemma-s n tidet jjihet n uzellif, yessili-dd akid-s tiṭṭawin, yeswiẓẓeḍ ɣer-s s tfuset, yeqqim yesfernin ɣer-s. Maca tamɣart tamakart, tekka-s-dd jjihet n iḍaren.

Iḥesb-asent al tlata, yenna-sent: « yallah jebdent!« 

Tḥert tmakart x tḍarin n usegmi, uca teẓẓuɣɣer-it s min teɛlam di jjehd. Maca yemma-s n tidet, teksi s tɣuyyit d imeṭṭawen, teqqar-as: « Ḥawel x-as! ḥawel x-as!« 

Tqeyyeḥ tmakart amen teksi asegmi deg uɣil: « Rniɣ-tt! Rniɣ-tt! wa d mmi necc« .

Lexdenni, yenḍeq-dd wemɣar n tagant, yenna-s: « Wa wer yelli ca d mmi-m cem, err asegmi i yemma-s!« 

Teqqim tmakart tesɣuyyu, teqqar-s: « Yak tennid-aneɣ belli d jjehd i tt-ittetten? i lexxu mayemmi tɛeqbed deg wawal-nnec?« 

Yenna-s wemɣar: « Jjehd-nnem tessekned-aneɣ zeg-s illa cem d tamakart, illa cem d taseḥḥart, yallah err-as mmi-s i temɣart niɣ a cem-nɣeɣ!« 

Tegg°ed tseḥḥart zeg wemɣar, terra-s mmi-s i temɣart-nni. uca tettemsex, tedwel deg wudem n tseḥḥart nican, d tawessart, aɣesmir yennejbed, aɣembub yeccebreq, acewwaf icab, yeccuɛḍef… Tugur amen dd-teqqar i wemɣar s tmijja d tbaybaḥt: « waxxa deg-k, waxxa deg-k! »

Tamɣart tḥert x mmi-s, uca tkemmel abrid-nnes ɣer tbilajt mani i ttuɣa tettraḥ.

Nekka-dd ssa d ssa, wer daneɣ-iseḥḥ ca, tseḥḥ-aneɣ yijjen tleqquzt n weɣrum, a tt-nebḍa jer-aneɣ!

Ɣer ɛawed: Ɛali Baba, d rebɛin n iceffaren!

Ɛebdelwaḥed Ḥennu
Ɛebdelwaḥed Ḥennuhttps://lerifain.fr/
S tira.. iles yeccat iẓewran...

Amaynu

Yeqqen ɣer-s

Min dak-tenna yemma-k ula d necc tenna-ayi-t yemma.

Deg ijj n wass di zzman iεdan, memmis n uɣeṛḍa imdukkul aked memmis n umucc.iraren, ferḥen, sseεdan ass-nnsen d aṣebḥan qbala. yiweḍ-dd uεecci kul...

Samuel Biarnay, Afransis-nni i yessnen Tarifiyt di beddu n lqern n 20.

Samuel Léonard Biarnay, ilul di 15 Yennayer 1879, di Saint-Laurent-du-Cros, maca yemmut di 10 Kṭuber 1918 di Arbaṭ, d anessmezzeɣ d Afransis. Igga ca...

Min tessnem x « Rusadir » niɣ x Mlilet taqdimt ?

Rusadir ttuɣa-tt d ijjen tendint, qqaren belli tettwagg s ufus n ifuniken d Irumaniyen, maca din wi iqqaren ila abilaj n Rusadir ggin-tt Imaziɣen...

Tamesmunt n « Ad nuru i yimyura s Tmaziɣt » tessnewju Andic Cahid

Tamesmunt n "ad nuru i yimyura s Tmaziɣt", iggur ad tegg ijjen wemsagar d aseklan ggin-as i yisem « Mayd nnan idlisen ? » aked umari Cahid...