Bujellud : Bacix ɣer Imaziɣen

Tura‑t Fatiḥa Ɛisawi

Deg ij n wass mkul asegg°as ittas-dd ij n wargaz qqaren-as « bacix » ɣer ca n teqbilt zi tqebbal n Arrif, argaz-a wer t-yessin ḥedd yirreḍ tahidurt n ikarri niɣ n lεenzi islessaq akid‑s accawen-nnes, ittegg amezgun, Ttmunen xaf‑s iḥenjiren imeẓyanen d yenni ymeɣren, iggur isqerqub x tudrin ḍeffaren‑t awarn-as ceṭṭḥen, ttiraren akid‑s, ttɣennjen-as :

Bacix yexs lqeddid

Rebbi yekkes‑as-dd ayeddid

Bacix yexs ad isu

Rebbi iksas-dd asersu

Leεwayd‑a wer qqiment ca di Arrif, qqaren ca n imarezzuten d Irifiyyen belli tnamit‑a n bacix temmut di arrif aked unaggaru n 70. Maca nettaf εad sfuglan zeg‑s Imaziɣen di ca n tneddam‑nneɣni di Lmeɣrib tsemman‑tt  » bujellud » mkul lεid ameqqran, xmi yirrḍen iḥudriyyen d tḥudriyyin tahidurt d waccawen n ikarri niɣ n lεenzi .. xezzren man wen ɣa yeksin isem n « bujellud » mkul aseggʷas.

Imarezzuten terran tnamit-a n Imaziɣen ɣer imezwura i ttuɣa ittamnen s wakucen « tanit d wamun »,

Tanit d takuctt n tayri d tarwa d ujenna. yenna herodot  » tanit ttuɣa tyirreḍ ddreɛ i ittwaggen s thiḍurt n lεenzi xmmi tetteffeɣ deg umquṭṭes (ad tegg lḥeb) », yeqqar εawed « timɣarin timaziɣin n libya ttuɣa tteksent cεar i thidurt n lεenzi yirḍen‑t.

Amun ittwassen s waccawen d uzellif n ikarri, mamk nssen ikarri ɣer Imaziɣen ɣer-s ccan yemɣar, netta d amatar n tarwa d uɣemmuy d tezmart (leqsuḥeyyet).

Mamek nettaf yenna Èmile laoust  » bujellud wer yelli d taqessart waha, ulid  d taḍeḥḥakt waha, bujellud netta zi leεwayd n Imaziɣen umi ttuɣa ttamnen s wamun akuc n ukarri ».

Majid Aqelɛi
Majid Aqelɛi
Majid, Izran, Tudart tazgzawt, d Tussna...

Amaynu

Yeqqen ɣer-s

Min dak-tenna yemma-k ula d necc tenna-ayi-t yemma.

Deg ijj n wass di zzman iεdan, memmis n uɣeṛḍa imdukkul aked memmis n umucc.iraren, ferḥen, sseεdan ass-nnsen d aṣebḥan qbala. yiweḍ-dd uεecci kul...

Min tessnem x « Rusadir » niɣ x Mlilet taqdimt ?

Rusadir ttuɣa-tt d ijjen tendint, qqaren belli tettwagg s ufus n ifuniken d Irumaniyen, maca din wi iqqaren ila abilaj n Rusadir ggin-tt Imaziɣen...

Aɣennij anegdud g Arif : amezruy d termitin

Amari: Mimun Lwalid Asuɣel: Sufyan Lhani Mala taẓuri d afares animan axerras n kul tagrawt tanefgant, aqa Arif ɣur-s asneflul-ines g uẓawan d tedyazt d ccḍiḥ...

Ijj ittaley ijj ihekk°a, tḥajit n yensi d wuccen.

Ijj n wass zeg wussan i yeɛdun, insi, tiwey-it-idd deg yij n lexla, yurf s fad. Iban-as-dd yij n wanu, iruḥ ɣer-s, yufa-t yulleɣ,...